Үг өгүүлбэрийн өргөлт

Үг, өгүүлбэрийн өргөлт

Хэл бүхэн өөрийн гэсэн авианы систем, өргөлт, болоод хөг аялгуутай байдаг. Эдгээр нь тухайн хэлнийхээ өнгө аяс, ритм, аялгууг хадгалж байдаг. Үгийн өргөлт нь өгүүлбэр, хэлц хийгээд тухайн үгийн үеийн дуудагдах хүчний хэмээс хамаардаг. Үеийн өргөлт нь тухайн үгийн үеийг илтгэхэд маш чухал бол өргөлттэй үг нь хэлц үг, өгүүлбэрийн чухал хэсгүүдийг харуулдаг. Хөг нь үгсийн хэлэгдэх олон талт өнгө аясыг илэрхийлдэг. Өгүүлэгч өгүүлж буй үгийнхээ илэрхийлэл болоод утгыг хөг /өнгө аяс/ -аар илэрхийлдэг. Эдгээр хөгийг үгийн хэлэгдэх хүч хэмээн ойлгож болох юм. Тухайн үгийн хүч нь бага, их, өссөн, уруудсан гэх мэт байна. Галиг гэдэг нь авиаг тэмдэглэдэг тусгай дүрс тэмдэг юм. Англи хэлэнд үгс бичсэнээрээ дуудагдахгүй учир галиг мэдэх нь чухал ач холбогдолтой.

Үүний тулд англи хэлний цагаан толгойн галиг дүрслэлийн тэмдэгүүдийг юуны өмнө нүдэлж тогтоож авах хэрэгтэй. Эдгээр дүрс тэмдгүүдийг толь бичгүүдийн эхний хуудсанд хавсаргасан байдаг. Жишээ нь: эгшгийн ард орсон хоёр цэг нь [ : ] тус авиаг уртаар дууд гэсэн утгатай.Жич:

full [ ful ] - fool [ fu:l]             дүүрэн- мангар
live [ liv ] - leave [ li:v]           амьдрах- орхих

The moon is at the full. Арван тавны сар гарчээ.

I’m full. Би цатгалан байна.