Төлөөний үг

                                      Төлөөний үг /The Pronoun/

Монгол хэлний төлөөний үг 6 төрөл байдаг бол англи хэлнийх 8 байдаг.
Төрөл биш учир бүрэн тулгах боломжгүй. Аливаа нэгэн үгсийг бүрэн төлөөлөн орлох, өгүүлбэрт тухайн үгийн үүргийг биелүүлж чадах үгс юм. Бодит ертөнцийн хүн, амьтан, юмс үзэгдэл, тэдгээрийн шинж чанар, тоо ширхэг, орон цаг, үйл байдлыг шууд нэрлэхгүй төлөөлөн заах, асуун лавлах утгатай. Төлөөний үгс бүх бодит үгсийг төлөөлнө.

Монгол хэлний төлөөний үг:
Хүний биеийг төлөөлөн заадаг би, бид, чи, та, та нар, энэ, тэр зэрэг үгсийг биеийн төлөөний үг гэнэ. Биеийн төлөөний үгс ямагт жинхэнэ нэрийг төлөөлнө.

Биеийн төлөөний үг:
Бодот ертөнцийн хүн, амьтан, юмс үзэгдэл тэдгээрийн шинж чанар, өнгө зүс, бэлгэ тэмдэг, тоо ширхэг, орон цаг, үйл хөдлөл зэргийг хол ойроос заан төлөөлдөг.

Заах төлөөний үг:
Биеийн
Асуух
Заах
Өөрийн
Ялгах
Тодорхойгүй

Хэн хэн? энэ, тэр, эдгээр, ийм, тийм, өд, төд, энд, тэнд, ийш, тийш, өдийд, төдийд, ингэх, тэгэх, өнөө, мөнөө, нөгөө, уг, тус, эл, сайх гэх мэт үгсийг заах төлөөний үг гэнэ.

Асуух төлөөний үг:
Хүн амьтан, юмс үзэгдэл, тэдгээрийн шинж чанар, бэлгэ тэмдэг, тоо ширхэг, орон байр, цаг хугацаа, үйл хөдлөл, зэргийг ялган мэдэх зорилгоор лавлан асуух утгатай
хэн, юу, аль, ямар, хэр, хэд, хэчнээн, хэзээ, хэдийд, хаана, хааш, хаагуур, яа-, хэрх- зэрэг үгсийг асуух төлөөний үг гэнэ. Асуух төлөөний үгийг давтаж болно.

Өөрийн төлөөний үг:
Өгүүлбэрийн доторх үйлийн эзний нэрийг төлөөлөн
заах өөр(өө) гэдэг үгийг өөрийн төлөөний үг буюу reflexive pronoun гэнэ.

                                            Англи хэлний төлөөний үг

Биеийн төлөөний үг
Өөрийн төлөөний үг/reflexive
Монгол хэлний өөрөө бол 1, 2, 3 дугаар биеийн аль алиныг заадаг бол англи хэлнийх / my, our, your, him, her, it, them,/  эс тухайлах one гэх зэрэг биеийн төлөөний үгийн араас ганц олон тоонд self/selves төгсгөлүүдийг залгаж үүснэ.
Хамаатуулах төлөөний үг/possessive
Хүн болон хүн биш зүйлс хэнд, юунд хамааралтай болох, хэнийх, юуных болохыг заагч үгсийг хамаатуулах төлөөний үг гэнэ. “Whose”  гэсэн асуултанд хариулагдана.

Хэрэв нэр үгийн өмнө тодотгол орвол тухайн тодотголын өмнө орно.

                        Жич: My red pencil, his elder brother,
“All”  , “both”  гэдэг ялгамжийн дараа орно. All my pencils, both his brothers;

Холбох төлөөний үгийн онцлог
Энэ төл. үг (who, whom, whose, what, which) бол гишүүн өгүүлбэрүүдийг холбох гол үүрэгтэй. Монгол хэлэнд яг дүйлгэхэд төвөгтэй.
Асууж байгаа юм шиг боловч хэлбэржилт өөр. I don’t know which of them speaks Japanese. That is not what I want. Who has done it is unknown. The man who is sitting next to Mr.Smith is my university colleague.

Асуух төлөөний үг/Interrogative
Хэлзүйн хувьд монгол англи хэлний асуух төлөөний үг бараг тохирно.
Монгол хэлний асуух төлөөний үг бүр өөрийн гэсэн үүрэг, утгатай. Хэн, юу, аль?
Англи хэлний асуух төлөөний үг тийн ялгалаар хагас хувирна. Who, whom, whose, what, which,
Бүх асуух төлөөний үг зөвхөн асуух утгатай өгүүлбэрт хэрэглэгдэнэ.

Тодорхойгүй төлөөний үг
Монгол хэлэнд бие даасан тодорхойгүй төлөөний үг гэж байхгүй.
Тодорхогүй төлөөний үг нэр үйлийн нөхцөлөөр хувилах, үл хувилах нь бодот үгстэй адил байна.Харин ихэвчлэн задлаг аргаар бүтсэн буй. Жнь: хэн ч, юу ч, аль ч, ямар ч, хэд ч, хэчнээн ч, хэзээ ч, хэдийд ч, хаана ч, хаашаа ч, хаагуур ч, яах ч, хэрхэх ч, хэзээ нэг, хаа нэг, аливаа, ямарваа гэх мэт.

Биеийн төлөөний үг	Хамаатуулах төлөөний үгийн 1 ба 2-р хэлбэр	Тусагдахуун төлөөний үг	Эгэх төлөөний үг
I	My – mine	Me	Myself
You	Your- yours	Your	Yourself
He	His – his	Him	Himself
She	Her – hers	Her	Herself
It	Its – its	It	Itself
We	Our – ours	Us	Ourselves
You	Your-Yours	You	Yourselves
They	Their – theirs	Them	Themselves